What is Rahagiri / ‘ରାହଗିରି’ ...କ’ଣ ? କେବେଠୁ ? କେଉଁଠୁ ? କାହିଁକି ?...

ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ‘ରାହଗିରି’ ଦିବସ 10 ଏପ୍ରିଲ 2016 ରବିବାରଠୁଁ ପାଳନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗୃହୀତ ହୋଇଛି | ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ 17 ଜାନୁୟାରୀ 2016 ଠାରୁ ‘ରାହଗିରି’ ଆରମ୍ଭ ହେବାପରେ ପୁରୀ ପରକୁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନରେ #ବ୍ରହ୍ମପୁର ହେବ ରାଜ୍ୟର ତୃତୀୟ ସହର |

          ‘ରାହଗିରି’ ଏକ ହିନ୍ଦୀ ଶଦ୍ଦ | ‘ରାହ’ର ଅର୍ଥ ରାସ୍ତା ଓ ‘ଗିରି’ ଆଦର୍ଶ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ .... ଯେପରି କି ଗାନ୍ଧିଗିରି, ଚାମଚାଗିରି ଇତ୍ୟାଦି | ‘ରାହଗିରି’ର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ‘ପଥଚ଼ାରୀ ଦିବସ’ | ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟସ୍ତରରେ ରାହଗିରି ଫାଉଣ୍ଡେସନ ନାମକ ଏକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନ ‘ରାହଗିରି’ର ଟ୍ରେଡ଼ମାର୍କ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ କରିଛି | ଅର୍ଥାତ ‘ରାହଗିରି’ ଶଦ୍ଦ ସେମାନଙ୍କ ବିନାଅନୁମତିରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ କିମ୍ୱା ଅଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ସମୂହରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ  |

          ଭାରତରେ ‘ରାହଗିରି’ 17 ନଭେମ୍ୱର 2013ରେ ହରିଆନାର ଗୁରୁଗାଁଓରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା | ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଦିଲ୍ଲୀ, ଲୁଧିଆନା, ନଭି ମୁମ୍ୱାଇ, ବାଙ୍ଗାଲୁର ଇତ୍ୟାଦି ସହରରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଉତ୍ସବ ପାଳନ ସଂପ୍ରସାରିତ ହେବାରେ ଲାଗିଲା |

          ‘ରାହଗିରି’ ଦିବସ ପାଳନର ଉତ୍ପତି ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରେକୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର କଲମ୍ୱିଆର ବୋଗୋଟା ସହରରେ 1976ରୁ ପାଳିତ ସାପ୍ତାହିକ ‘ସିସ୍ଳୋଭିଆ’ ଦିବସକୁ ଚ଼ିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥାଏ | ସ୍ପାନିସ ଭାଷାରେ ‘ସିସ୍ଳୋଭିଆ’ର ଅର୍ଥ ସାଇକଲ ଚ଼ାଳନା ପାଇଁ ରାସ୍ତା ଅବରୋଧକୁ ବୁଝାଇଥାଏ | ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଦିବସର ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ସମୟସୀମାରେ ରାଜରାସ୍ତା ମଟରଗାଡ଼ି ଚଳାଚଳଲାଗି ନିଷିଦ୍ଧ କରି ପଥଚ଼ାରୀ ତଥା ସାଇକଲ ଚ଼ାଳନା ପାଇଁ ରାସ୍ତା ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରାଯାଉଥିବା କଲମ୍ୱିଆର ଏହି ପ୍ରଥା କାଳକ୍ରମେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, କାନାଡ଼ା, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ବ୍ରାଜିଲ, ମେକ୍ସିକୋ, ବେଲଜିୟମ ଓ ଇସ୍ରାଏଲ ପ୍ରଭୃତି ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ବ୍ୟାପିଥିଲା | ଏହି ଉତ୍ସବକୁ ଦେଶ ବିଦେଶରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇବା ପାଇଁ କେତେକ ଅନ୍ତଃରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି | ଆମ ଦେଶରେ ଗରିବ ଓ ଅବହେଳିତ ବର୍ଗଙ୍କ ଉନ୍ନୟନ ପାଇଁ ବିଗତ ଚ଼ାରି ପାଞ୍ଚ ଦଶନ୍ଧୀଧରି ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନମାନ କାମ କରୁଥିବା ଭଳି ବଡ଼ବଡ଼ ଦେଶରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବିଭିନ୍ନ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନମାନ ତତ୍ପର ଅଛନ୍ତି | ବିଶେଷକରି ଜଗତୀକରଣପରେପରେ ସହରାଞ୍ଚଳ ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାୟୋଜିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି | ଗାଡ଼ିମଟରଜନିତ ପ୍ରଦୂଷଣ, ସୁସ୍ଥ ଶରୀର ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟାୟାମ, ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ଜୀବନରେ ଭାଗିଦାରୀ ଇତ୍ୟାଦି ତତ୍ତ୍ୱର ପ୍ରଚ଼ାର ନିମନ୍ତେ ‘ରାହଗିରି’ ଧରଣର ଉତ୍ସବମାନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି | ଏଥିଲାଗି ‘ସେଲ’ ଭଳି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କମ୍ପାନୀମାନେ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଆଧୁନିକ ପରିଚ଼ାଳନା ବିଧି ଉପଯୋଗରେ ଏହିରକମର ପ୍ରଥା ବିଜ୍ଞାପିତ ହୋଇ ବହୁଳ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଚର୍ଚ୍ଚାର ପରିସରକୁ ଆସିପାରୁଛି |

          କଲମ୍ୱିଆର ‘ସିସ୍ଳୋଭିଆ’ ବ୍ରହ୍ମପୁରକୁ ‘ରାହଗିରି’ରେ ସଂପ୍ରସାରିତ ହେବା ଅବସରରେ ଏଭଳି ଏକ ଗଣଉତ୍ସବ ପାଳନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବହୁମାତ୍ରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଛି | ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରସାରା ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଟଣା ହୋଇଥିବା ଫ୍ଳେକ୍ସ ବ୍ୟାନର ଦେଖି ମଟରସାଇକଲରେ ତ୍ରିବଲ-ଲୋଡ଼ରେ ସହରବାସୀ ଟାଉନହଲ-କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ କିମ୍ୱା ଷ୍ଟେସନରୋଡ଼ଠାରେ ପହଞ୍ଚିବେ | ସେଠି ମଟରସାଇକଲ ପାର୍କିଂ କରି ଖଲ୍ଲିକୋଟ କଲେଜ ଛକଠାରୁ ବିଜିପୁର ଛକରାସ୍ତା କଡ଼େ କବିତା ପାଠୋତ୍ସବ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମେହେନ୍ଦୀ ଚିତା କୁଟା ଦେଖି ଘରକୁ ଫେରିବେ | ତେବେ ଏହା ବି ଏକ ଆନନ୍ଦ...... ନିତିଦିନିଆ ରୁଟିନର ଧରାବନ୍ଧା ବନ୍ଧନୀରୁ ସାମୟିକ ମୁକ୍ତିଲାଗି ଏକ ପ୍ରୟାସ .... | ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ଖୁସି ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଉଥିବା ଅବସରରେ ଓଡ଼ିଶାର ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ‘ରାହଗିରି’ ପାଳନର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଆମେ କାହିଁକି ଖୋଜିବା..... ? ଅନ୍ତତଃ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ଆମେ ଏଭଳି ଉତ୍ସବ ପାଳନର ରାଜନୀତିକ ଦିଗପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାନି ..... | ତେବେ ଦଣ୍ଡନାଚ଼, ଠାକୁରାଣୀ ଯାତ୍ରାର ସହରରେ ‘ରାହଗିରି’ ହୁଏତ ଯୋଡ଼ିବ ମନୋରଞ୍ଜନର ଏକ ନୂଆ ଫର୍ଦ୍ଦ ..... |

ସଂବାଦ (ବ୍ରହ୍ମପୁର ସଂସ୍କରଣ) ୧୦ ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୦୧୬ ରେ ପ୍ରକାଶିତ