Friday, February 26, 2021

Stray Animals / ବୁଲା ପଶୁ ସମସ୍ୟା




#ବ୍ରହ୍ମପୁର ରାସ୍ତାଘାଟରେ ବୁଲା ଗାଈଗୋରୁ, କୁକୁର ଓ ଘୁଷୁରିଙ୍କ ଅବାଧ ବିଚରଣ ସହରର ରାସ୍ତାଘାଟ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟହାନୀର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ । ପଶୁଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଅଭ୍ୟାସରେ ଜନଜୀବନ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଥିବା ସ୍ଥଳେ ମଳତ୍ୟାଗ ହେତୁ ପରିବେଶ ଦୂଷିତ ହୋଇଥାଏ । ସେମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଶିଶୁ ଓ ବୁଢ଼ାବୁଢୀ ଆହତ ହେବା ଉଦାହରଣର ମଧ୍ୟ ଅଭାବ ନଥାଏ । ଏହାର ନିରାକରଣ ପୌରପାଳିକାର ଦାୟିତ୍ୱ ।

 

ରାସ୍ତାଘାଟରେ ଚଳପ୍ରଚଳ ହେଉଥିବା ଗାଈଗୋରୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶ ପୂର୍ବରୁ ସହରବାସୀଙ୍କ ପରିବାରରେ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁ ଥିଲେ । ବୟସାଧିକ ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ସେମାନଙ୍କ ମାଲିକମାନେ ଆଉ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନ ନେଉନାହାନ୍ତି । ଅତଏବ ବାକୀତକ ଜୀବନ ରାସ୍ତାଘାଟରେ ହିଁ କଟିଥାଏବଳକା ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁ ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ମାଲିକମାନେ କିଛି ସମୟପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ରାସ୍ତାଘାଟରେ ଛାଡ଼ି ଦେବାରେ ଅଭ୍ୟସ୍ତ । ଉଭୟ ବର୍ଗର ଗାଈଗୋରୁ ସହରର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନଯାତ୍ରାରେ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି ।

 

ମଇଁଷି ଓ ଘୁଷୁରି ଗୃହପାଳିତ ପଶୁ । ସହରର କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ସହର ମଧ୍ୟରେ ମଇଁଷି ପାଳନ ଓ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନରେ ସଂପୃକ୍ତ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ମଇଁଷି ପଲକୁ ସକାଳେ-ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଚରାଇବା ନିମନ୍ତେ ସହରତଳି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେବା ଆଣିବା ଫଳରେ କେତେକ ରାସ୍ତାଘାଟରେ ଟ୍ରାଫିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ଅପରପକ୍ଷେ ମାଳମାଳ ବୁଲା କୁକୁର, ମାଙ୍କଡ଼ ସେମାନଙ୍କ ଉଗ୍ର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ସ୍ୱଭାବ ଯୋଗୁଁ ସାହୀବସ୍ତିରେ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଅବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି

 

ବ୍ରହ୍ମପୁର କେରାଣ୍ଡିମାଳ ପର୍ବତ ପାଦ ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିବା ତଥା ପାଞ୍ଚରୁ ଦଶ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ବନାଞ୍ଚଳର ଉପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଦୀର୍ଘ ଅତୀତରୁ ମାଙ୍କଡ଼ଙ୍କ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ଲାଗି ରହିଛି । ପୂର୍ବେ ଜଙ୍ଗଲରେ ଖାଦ୍ୟାଭାବ ଘଟିଲେ ସମୟେ ସମୟେ ଜନବସତିକୁ ପଶିଆସୁଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ବହୁଦିନରୁ ସେମାନେ ସହର ବାସିନ୍ଦା ପାଲଟି ଗଲେଣି । ଆଉ ଜଙ୍ଗଲ ଆଡ଼େ ଯାଉନାହାନ୍ତି । ମାଙ୍କଡ଼ପଲ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ପରିକ୍ରମା କରିଥାନ୍ତି । ଏଣିକି ସେମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସରେ ତୃଣ କମ ସହରବାସୀଙ୍କ ବଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଅଧିକ । ଖାଦ୍ୟ ଝାମ୍ପିନେବାରେ ସେମାନଙ୍କ କୌଶଳକୁ ତାରିଫ ନକରି ରହିହୁଏ ନାହିଁ !

 

ବୁଲା କୁକୁରଙ୍କ ବାର୍ଷିକଭିତ୍ତିରେ ବ୍ୟାପକ ବଂଶବୃଦ୍ଧି ଲାଗି ରହିଥାଏ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପୂର୍ବରୁ କେତେକ ପୋଷ୍ୟ ଜୀବନର ସୌଭାଗ୍ୟ ଲାଭ କରିଥିବା ସ୍ଥଳେ ଅନେକ ରାସ୍ତାଘାଟରେ ଜନ୍ମ ନେଇ ରାସ୍ତାକଡ଼ରେ ହିଁ ଜୀବନ ହାରନ୍ତି । ସଦ୍ୟ ଜନ୍ମିତ କୁକୁର ଶାବକଙ୍କୁ ଆଦରରେ କେହି କେହି ଘରକୁ ନେଉଥିବା ସ୍ଥଳେ ଦିନ କେତେଟାରେ ସେମାନେ ପୁଣି ଥରେ ରାସ୍ତାକୁ ଫେରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥାନ୍ତି । ହୁଏତ ଏହା ଏକ ଜିନଗତ ସମସ୍ୟା !

 

ବୁଲା ପଶୁଙ୍କୁ ଆୟତ୍ତ କରିବାରେ ପୌରପାଳିକା ଉଦାସୀନ । ପୌରସେବା ନିମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷଣ, ରାଙ୍କିଙ୍ଗ ଦୌଡ଼ କିମ୍ୱା କୌଣସି ଅଭିଯାନ ଅବସରରେ ସହରରେ ବୁଲା ପଶୁଙ୍କୁ ଆୟତ୍ତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଥରେ ଅଧେ ଉଦ୍ୟମ ହୁଏ । ତେବେ ସମସ୍ୟାଟି ଦୈନନ୍ଦିନ ଲାଗି ରହୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ଏଦିଗରେ କୌଣସି ନିୟମିତ ପଦକ୍ଷେପ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିନଥାଏ । ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଆୟତ୍ତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ ବେଳେ ପଶୁ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନାବଳୀ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ଅନ୍ତରାୟ ସୃଷ୍ଟି କରେ

 

ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାବସାୟିକଭିତ୍ତିରେ ପଶୁପାଳନ ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହ । ଏତଦ୍ୱାରା ଘଞ୍ଚ ଜନବସତିରେ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ଏ ଦିଗରେ ନିୟମ କଡ଼ାକଡ଼ି ପାଳିତ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ପଶୁପାଳନ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳଭିତ୍ତିକ ଜୀବିକା । ସହରାଞ୍ଚଳରେ ପଶୁପାଳନ ଅନେକ ସମୟରେ ପଶୁ କୃରତାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ ।

 

ବ୍ରହ୍ମପୁର ପୌରପାଳିକା ପକ୍ଷରୁ ସହରର ଗାଈଗୋରୁଙ୍କ କାନରେ ଟ୍ୟାଗ ଲଗାଯାଇ ସେମାନେ ଏଣେତେଣେ ବୁଲାଚଲା କଲେ ଟ୍ୟାଗରୁ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ମାଲିକଙ୍କୁ ତାଗିଦ କରିବା ତଥା କାଞ୍ଜିଆହୁଦାରେ ଅଟକ ରଖିବା ପ୍ରଥା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ ସେଥିରେ ବିଶେଷ ସଫଳତା ନମିଳିବାରୁ ବୁଲା ଗାଈଗୋରୁଙ୍କୁ ଜବତ କରି ସହରତଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ଗୋପାଳକମାନଙ୍କ ଜିମାରେ ଛାଡ଼ିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ୫୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗାଈଗୋରୁ କୁକୁଡ଼ାଖଣ୍ଡି, ହିଞ୍ଜିଳିକାଟୁ ଓ ରଙ୍ଗେଇଲୁଣ୍ଡା ବ୍ଳକକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରକାଶ । ତେବେ ବୁଲାକୁକୁର, ମାଙ୍କଡ଼ଙ୍କ ଉପଦ୍ରବ ରୋକିବା ନିମନ୍ତେ ନିୟମିତ ଅଭିଯାନ ଆବଶ୍ୟକ । ଏଦିଗରେ ବାହ୍ୟ ଠିକା ସଂସ୍ଥାକୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଅର୍ପଣ କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ବିଚାରଯୋଗ୍ୟ । ଏତଦ୍ୱାରା ସହରର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ନିୟମିତ ଅଭିଯାନ ଚାଲୁ ରଖାଯାଇପାରିବା ବିଚାର କରାଯାଇପାରେ ।

 

ପରିବର୍ତ୍ତିତ ପରିବେଶରେ ପଶୁ ଓ ମନୁଷ୍ୟର ଏକତ୍ର ବସବାସ କାରଣରୁ ପଶୁବାହୀ ଭୂତାଣୁ ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରକୁ ସଂକ୍ରମିତ ସମସ୍ୟା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଆତଙ୍କିତ କରିଛି । ସେହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପୋଷା କୁକୁଡ଼ା, ପାରା ଓ ବିରାଡ଼ିଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟାବସ୍ଥା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ତୀକ୍ଷଣ ଦୃଷ୍ଟି ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼େ ।  ଏଦିଗରେ ସତର୍କତା ଜନସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷାର ଅଂଶବିଶେଷ ।

(ଅନୁପମ ଭାରତ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସଂସ୍କରଣ / ୨୭ ଫେବୃୟାରୀ ୨୦୨୧/ ପୃଷ୍ଠା : ୮)

Illustration : P.M. Digital Documentation

No comments:

Post a Comment