Friday, May 10, 2024

First Elections Experience / ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଭୂତି

 

#ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରବାସୀ ପ୍ରଥମ ଥର ନିମନ୍ତେ ୧୯୨୦ ନିର୍ବାଚନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଜନପ୍ରତିନିଧି ମନୋନୀତ କରିବା ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଦୁଇ ଦଶକରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦାନା ବାନ୍ଧିବା ପରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆସ୍ଥାଭାଜନ ହେବା ନିମନ୍ତେ ୧୯୧୯ରେ ପ୍ରାଦେଶିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସଭା ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଜନ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା । ୧୯୩୬ରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପୂର୍ବରୁ ୧୯୨୦, ୧୯୨୩, ୧୯୨୬ ଓ ୧୯୩୦ରେ ଚାରି ଥର ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

 

ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୧୯୨୦ରେ ଆୟୋଜିତ ପ୍ରଦେଶିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସଭା ନିର୍ବାଚନ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀଙ୍କ ଅସହଯୋଗ ଫଳରେ ଦେଶର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ନିର୍ବାଚନ ବର୍ଜନ ହୋଇଥିବା ସ୍ଥଳେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭଳି କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ନିର୍ବାଚନରେ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୨୦ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନରେ ଶଶିଭୂଷଣ ରଥ, ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଓ ଏ. ପର୍ଶୁରାମ ପାତ୍ର ତିନି ଜଣ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇ ତିନି ବର୍ଷ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ତୁଲାଇଥିଲେ । ୧୯୨୩ ନିର୍ବାଚନରେ ପୁନର୍ବାର ଶଶିଭୂଷଣ ରଥ ଓ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଏବଂ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦ୍ଦରାଜ ଦେଓ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୨୬ ନିର୍ବାଚନରେ ପୁନର୍ବାର ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦ୍ଦରାଜ ଦେଓଙ୍କ ସହ ଶ୍ରୀନିବାସ ରାଜମଣି ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୩୦ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଚତୁର୍ଥ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରରୁ ଏ. ପର୍ଶୁରାମ ପାତ୍ର, କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେବ ଓ ମାନ୍ଧାତା ଗୋରାଚାନ୍ଦ ପଟ୍ଟନାୟକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ ।

 

୧୯୨୩ରେ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଆସନ ନିମନ୍ତେ ଶଶିଭୂଷଣ ରଥଙ୍କ ସହ ପି.ଭେଙ୍କେଟସ୍ୱରଲୁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦିତା କରୁଥିଲେ । ପି. ଭେଙ୍କେଟସ୍ୱରଲୁ ବ୍ରହ୍ମପୁରର ଜଣେ ଖ୍ୟାତାନାମା ଓକିଲ ରୂପେ ପରିଚ଼ିତ ଥିଲେ । କୁହାଯାଏ ଯେ ସେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିବା ଏକ ରକମ ନିଶ୍ଚିତ ଥିଲା । ତେବେ ନିର୍ବାଚନ ନିମନ୍ତେ ଭୋଟଗ୍ରହଣ ପୂର୍ବ ରାତ୍ରିରେ ତାଙ୍କର ପରଲୋକ ଘଟିଲା । ଫଳରେ ନିର୍ବାଚନ ବନ୍ଦ ରହିଲା ଏବଂ କିଛି ଦିନ ଅନ୍ତେ ପୁନର୍ବାର ଆୟୋଜିତ ହେଲା । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ଶଶିଭୂଷଣ ରଥ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।

 

ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀ ଆଦ୍ୟଭାଗରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅର୍ଦ୍ଧେକ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ତେଲୁଗୁ ଭଷାଭାଷୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିବା ହେତୁ ନିର୍ବାଚନରେ ଭାଷାଗତ ବିରୋଧ ବେଶ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସ୍ତରରେ ରହୁଥିଲା । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୨୧ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ନିମନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଆଗମନ କାଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଓ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ସଂପର୍କରେ ଅବଗତ ହୋଇ ଉଭୟ ଗୋଷ୍ଠୀର ନେତୃବର୍ଗଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଏକତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ନିମନ୍ତେ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ।

 

ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ କଲିକତାରେ ଆଇନ ଅଧ୍ୟୟନ ପରେ ଉପାଧିଲାଭ କରି କଟକରେ ବାରିଷ୍ଟର ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ଜୁନିୟର ଭାବେ କିଛି କାଳ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ୧୯୧୮ରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ପହଞ୍ଚି ଓକିଲାତି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ କୃଷକ ଜାଗରଣ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସଂଗଠିତ କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜେ ରୟତ ସଂଘର ସଭାପତି ଏବଂ ସେହି ସମୟରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଓକିଲାତି କରୁଥିବା ଭି.ଭି.ଗିରିଙ୍କୁ ସଂପାଦକ ମନୋନୀତ କରିଥିଲେ । ଚାଷୀ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ରାଜା ଓ ଜମିଦାରମାନଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରାଯାଉଥିଲା । ଖଲ୍ଲିକୋଟ ଜମିଦାରୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ରୟତ ସଂଗଠନ ପକ୍ଷରୁ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରଥମ କୃଷକ ଆନ୍ଦୋଳନ କୁହାଯାଏ । ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ରୟତ ସଂଗଠନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିବା ହେତୁ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବେ ଖଲ୍ଲିକୋଟ ଜମିଦାରୀ ବିରୋଧି ଥିଲେ । ତେବେ ୧୯୨୩ ଓ ୧୯୨୭ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନରେ ଉଭୟ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦ୍ଦରାଜ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇ ଏକତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଦ୍ମଚରଣ ସାହୁ ନିଜ ବ୍ରହ୍ମପୁର ରାଜନୈତିକ ଧାରା ଓ ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧିରଚନାରେ ଏହି ବିଷୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

 

୧୯୩୬ରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପରେ ୧୯୩୭ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭାକୁ ବ୍ରହ୍ମପୁରର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବେ ଦିବାକର ପଟ୍ଟନାୟକ, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ, କାଶୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ରାଜୁ (ସମସ୍ତେ ସାଧାରଣ), ଭି. ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ (ମହିଳା ସଂରକ୍ଷିତ) ଓ ଲତିଫୁର ରହମାନ (ମୁସଲମାନ ସଂରକ୍ଷିତ) ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେହିପରି ୧୯୪୬ ନିର୍ବାଚନରେ ଉମାଚ଼ରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ, ସୋମନାଥ ପଣ୍ଡା, ଗାଦି ନାରାୟଣ ମୂର୍ତ୍ତି (ସମସ୍ତେ ସାଧାରଣ), ଭି. ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବାଈ (ମହିଳା ସଂରକ୍ଷିତ) ଓ ଲାଲମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ (ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ ସଂରକ୍ଷିତ) ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

 

୧୯୪୭ରେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ ପରେ ୧୯୫୨ ଲୋକସଭା ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ଉମାଚ଼ରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏବଂ ବିଧାନସଭା ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର ଓ ଦଣ୍ଡପାଣି ଦାସ ବ୍ରହ୍ମପୁର ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ବିଷୟ ଏହି ଯେ ବ୍ରହ୍ମପୁରର ସମସ୍ତ ତିନିଜଣ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧି ସ୍ୱାଧୀନଭାବେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ି କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରିଥିଲେ ।


Image by starline on Freepik

No comments:

Post a Comment