Friday, January 8, 2021

Bhogi / ଭୋଗୀ



ଇଂଲିଶ ଶାସନ କାଳରେ
#ବ୍ରହ୍ମପୁର ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକସ୍ତରରେ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟସହ ସଂଯୁକ୍ତି କାରଣରୁ ସହରରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସମଗ୍ର ୨୫,୦୦୦ ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାୟ ୪୫ ପ୍ରତିଶତ ରହିଥିଲା । ଫଳରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା, ସଂସ୍କୃତି ଓ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ଏଠାକାର ମୂଳ ସାମାଜିକ ସ୍ରୋତର ଅଂଶବିଶେଷ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା । ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାର ବାଣିଜ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଓ ପ୍ରଶାସନିକ କେନ୍ଦ୍ର ପାଲଟିବା ଅବସରରେ ଅବିଭକ୍ତ ଗଞ୍ଜାମ ଓ ପଡ଼ୋଶୀ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରୁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଓଡ଼ିଆ ପରିବାର ସ୍ଥାୟୀ ବସବାସ ନିମନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତଭାବେ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲା । ଅପରପକ୍ଷେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପରେ ବିଶାଖପାଟଣା, ବିଜୟନଗର ଓ ଶ୍ରୀକାକୁଲମର ଗୁରୁତ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଅଧିକ ତେଲୁଗୁ ପରିବାର ଆଉ ବ୍ରହ୍ମପୁର ମୁହାଁ ହେଲେ ନାହିଁ । ବ୍ରହ୍ମପୁରରୁ କିଛି ତେଲୁଗୁ ପରିବାର ଶ୍ରମନିଯୁକ୍ତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆନ୍ଧ୍ର, ଚାଲିଗଲେ । ଫଳରେ ସହରରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟା ସ୍ଥିର ରହିଲା ।

 

ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ତେଲୁଗୁମାନଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ପର୍ବ । ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପୂର୍ବ ଦିନ ଭୋଗୀ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଅତୀତ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ତେଲୁଗୁ ଓ ଓଡ଼ିଆ, ମୁଖ୍ୟତଃ କିଶୋରବର୍ଗରେ ଭୋଗୀ ଆୟୋଜନ ଲାଗି ମାସାଧିକ କାଳ ଧରି ପ୍ରସ୍ତୁତି ଲାଗି ରହୁଥିଲା । ଭୋଗୀରେ ରାତି ଥାଉ ଥାଉ ବଡ଼ି ସକାଳୁ ବିଭିନ୍ନ ସାହୀ ରାସ୍ତାକଡ଼ର ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ ଗୋଲାକାର ତ୍ରିସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଶସ୍ତ ଗର୍ତ୍ତ ଖନନ କରି ସେଥିରେ କାଠ ଜମାରଖି ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଥାଏ । ଭୋଗୀ ଚାରିପଟେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ଭିଡ଼ ଜମାଇ ନିଆଁ ପୋଇଁଥାନ୍ତି । ସକାଳର ପ୍ରଥମ ପ୍ରହର ଯାଏଁ ଏହି ପର୍ବ ଚାଲେ । ଭୋଗୀ ନିଆଁରେ କନ୍ଦମୂଳ ସିଝାଯାଇ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବଣ୍ଟାଯାଏ । ଭୋଗୀ ନିଆଁରେ ପିତଳ ମାଠିଆରେ ପାଣି ଗରମ କରି ଅନେକ ପରିବାର ସକାଳୁଆ ଗାଧୁଆ ସାରିଥାନ୍ତି ।

 

ଭୋଗୀ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ପର୍ବ । ଏହି ଉତ୍ସବ ଆୟୋଜନ ଲାଗି କିଶୋରବର୍ଗ ସାହୀ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କଠାରୁ ଚାନ୍ଦା ଆଦାୟ କରନ୍ତି । ସେଥିରେ କାଠ ଓ କନ୍ଦମୂଳ କିଣାଯାଏ । ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ଭୋଗୀ ଉପଲକ୍ଷେ ଡ଼ାକବାଜି ଯନ୍ତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ସଙ୍ଗୀତ ପରିବେଷଣର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଏ । ଭୋଗୀ ପାଇଁ କାଠ ସଂଗ୍ରହ ନିମନ୍ତେ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଉଦ୍ୟମ ହୋଇଥାଏ । ଶୁଖିଲା ଡ଼ାଳପତ୍ର ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ଥାନରେ ଜମା ରଖାଯାଇଥାଏ । ମୋଟା କାଠ ଗଣ୍ଡିରେ ନିଆଁ ଲଗାଯିବା ଫଳରେ ଭୋଗୀ ନିଆଁ ଦିନ ସାରା କୁହୁଳୁଥିବା ଦେଖାଯାଏ ।

 

ଭୋଗୀ ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ, ତେଲଙ୍ଗନା ସାଙ୍ଗକୁ ତାମିଲନାଡୁ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଓ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପାଳିତ ହୁଏ । ଭୋଗୀ ପୂର୍ବରୁ ଘରଦ୍ୱାର ସଫାସୁତୁରା କରି ଅଦରକାରୀ କାଠ ସାମଗ୍ରୀ ନଷ୍ଟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସାଇତି ରଖାଯାଇଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ଭୋଗୀ ପ୍ରଭାତରେ ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ । ପୁରୁଣାକୁ ଛାଡ଼ି ନୂଆ ବ୍ୟବହାର ଏହି ଉତ୍ସବର ମହତ୍ତ୍ୱ ।

 

ଦୀର୍ଘ ବ୍ୟବହୃତ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରତି ଆସକ୍ତିରୁ ମୁକ୍ତ ହେବା ନିମନ୍ତେ ଭୋଗୀ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ମନ୍ଦ ଅଭ୍ୟାସ, ଖଳ ପ୍ରକୃତିର ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଉତ୍ତମ ଆଚାର, ସମ୍ୱେଦନଶୀଳ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ସ୍ଥାପନକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦିଆଯାଏ । କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଫସଲକଟା-ପର ଭୋଗୀ ଉତ୍ସବରେ ବର୍ଷା ଦେବତାଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରି ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବର୍ଷା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାଥର୍ନା କରାଯାଏ । ଭୋଗ ଶବ୍ଦରୁ ଭୋଗୀ ନାମକରଣ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାକରଣବିତମାନଙ୍କ ମତ । ଅନ୍ୟ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭୋଗୀଦିନ ବୁଦ୍ଧଦେବ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିବା ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରଚଳିତ । ଭୋଗୀ ଦିନ ଉତ୍ତରଭାରତରେ ଲୋରୀ ନାମକ ସମଧରଣର ଉତ୍ସବ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ ।

 

ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଭୋଗୀ ପରମ୍ପରା ଅବ୍ୟାହତ ରହିଛି । ସହରରେ ବିଚ୍ଛୁରିତ ଭାବେ ବସବାସ କରୁଥିବା ତେଲୁଗୁଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭୋଗୀ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ । ଗତ ଶତାଦ୍ଦୀର ଷଷ୍ଠ, ସପ୍ତମ ଦଶକରେ ଭୋଗୀଠାରୁ ଚାରିଦିନ ବ୍ୟାପୀ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ ଅବସରରେ ହିଟ ତେଲୁଗୁ ସିନେମା ରିଲିଜ ହେଉଥିଲା । ଭୋଗୀ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପରିବାରବର୍ଗ ପରସ୍ପର ଘରକୁ ଯିବା ଆସିବା, ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବଙ୍କ ଗହଣରେ ଷ୍ଟ୍ରୀଟ ଫୁଡ଼ ଚଖା, ସିନେମା ଦେଖାରେ ବେଶ ଜମୁଥିଲା । ପରିବର୍ତ୍ତିତ ପରିବେଶରେ କିଶୋର ଓ ଯୁବବର୍ଗ ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆ ପରିଧିରେ ନିଜକୁ ବନ୍ଦୀ କରିଦେବା ପରେ ଉତ୍ସବାନୁଷ୍ଠାନ ପାଳନରେ ପୁରୁଣା ରୀତିନୀତି ଫିକା ପଡ଼ିଆସିଛି । ବ୍ରହ୍ମପୁରର ଭୋଗୀ ମଧ୍ୟ ସେଥିରୁ ବାଦ ଯାଇ ନାହିଁ । ମହାମାରୀ କଟକଣାରେ ଗତବର୍ଷ ଦୋଳ-ହୋଲିଠାରୁ ସମସ୍ତ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ସାର୍ବଜନୀନସ୍ତରରେ ଆୟୋଜନ ବନ୍ଦ ରହିଥିବା ସ୍ଥଳେ ଭୋଗୀ-ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ କଟକଣାମୁକ୍ତ ହେବ ।

(ଅନୁପମ ଭାରତ / ୯ ଜାନୁୟାରୀ ୨୦୨୧/ ପୃଷ୍ଠା : ୮)

No comments:

Post a Comment