‘କୋଭିଡ଼-୧୯’
ମହାମାରୀ ଅନ୍ତେ #ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରରେ ଯେଉଁ କେତେକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ
ଆଶା କରାଯାଏ, ସେଥିମଧ୍ୟରେ ରାସ୍ତାଘାଟରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି
ଅନ୍ୟତମ । ପ୍ରଦୂଷଣ ଓ ଦୁର୍ଘଟଣା ହ୍ରାସ ନିମନ୍ତେ ପୁରାତନ ଯାନବାହାନକୁ ହଟାଇ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ
ମଟରଗାଡ଼ି ପ୍ରଚଳନ ସଂପର୍କୀତ ଆଲୋଚ଼ନା ବିଗତ କିଛି ଦିନରୁ ଜାରି ରହିଥିଲା । କିନ୍ତୁ, କେତେ
ଶୀଘ୍ର ଏଭଳି ପ୍ରସ୍ତାବ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରିବ ସେ ସଂପର୍କରେ ସମସ୍ତେ ସନ୍ଦୀହାନ ଥିଲେ ।
ମହାମାରୀରେ ପେଟ୍ରୋଲ, ଡ଼ିଜେଲ ଦରବୃଦ୍ଧି, ନୀତିନିୟମ ଲାଗୁକରିବାରେ ସରକାରଙ୍କ ଦୃଢ଼ତା,
ଦେଶବିଦେଶରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନଜନିତ ବନ୍ୟା, ବନାଗ୍ନି ଭଳି ଦୁର୍ବିପାକ ଏବଂ ସର୍ବୋପରି
ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ ବିକାଶ ଆମ ଦେଶରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ପଥ
ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରିଥିବା ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ।
ପେଟ୍ରୋଲ, ଡ଼ିଜେଲ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ଭାରତ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ତୈଳଦର ବଢ଼ି ଚାଲିଛି, ଏହାକୁ ଆୟତ୍ତ କରିବା ଆମର କ୍ଷମତା ବର୍ହିଭୂତ ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଦୀର୍ଘକାଳ ପାଇଁ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଶା କରିପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ପେଟ୍ରୋଲ ଦର ଲିଟର ପିଛା ଶହେ ଟଙ୍କା ଛୁଇଁବାପରେ ସାଧାରଣ ଉପଭୋକ୍ତା ବିକଳ୍ପ ଇନ୍ଧନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହାନ୍ୱିତ ହେବା ସ୍ୱାଭାବିକ । ଏହି ପରିବେଶରେ ଭାରତ ଭଳି ଏକ ବିକାଶୋନ୍ମୁମୁଖୀ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିବା ପୁର୍ବାନୁମାନ କରାଯାଉଛି ।
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଏକ ହିସାବ ଅନୁଯାୟୀ ବ୍ରହ୍ମପୁର ରାସ୍ତାଘାଟରେ ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟବହୃତ ଦୁଇଚ଼ିକିଆ ଯାନ ଲିଟର ପିଛା ଶହେ ଟଙ୍କାରେ ୪୦ କିଲୋମିଟର ମାଡ଼ିଲେ ପେଟ୍ରୋଲ ଖର୍ଚ୍ଚ କିଲୋମିଟର ପିଛା ଟ୨.୫୦ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି । କିନ୍ତୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ସ୍କୁଟରରେ ମାତ୍ର ୨୫ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ । ସେହିପରି ହାରାହାରି ଭାବେ ପେଟ୍ରୋଲ କାର କିଲୋମିଟର ପିଛା ଇନ୍ଧନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଟ୫.୭୦ ପଇସା ଓ ଡ଼ିଜେଲ କାର ଟ୪.୨୦ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ପଡୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାରରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କିଲୋମିଟର ପିଛା ମାତ୍ର ୮୦ ପଇସାରେ ସୀମିତ ରହିବ ।
ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ହିସାବରେ ଜଣେ ଚାଳକ ଏକ ଦୁଇ ଚ଼କିଆ ଯାନ ବାର୍ଷିକ ଦଶ ହଜାର କିଲୋମିଟର ଚଳାଉଥିଲେ ଚାରିବର୍ଷରେ ଚାଳିଶି ହଜାର କିଲୋମିଟର ଚଳାଇ ଇନ୍ଧନ ବାବଦରେ ପ୍ରାୟ ୯୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିପାରିବ । ପେଟ୍ରୋଲ ଚାଳିତ ମଟର ସାଇକଲ, ସ୍କୁଟର, ସ୍କୁଟି, ମୋପଡ଼ଠାରୁ ଇ-ସ୍କୁଟର ଦାମ ୧୦ ରୁ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ଯାଏଁ ଅଧିକା ଥିବା ସ୍ଥଳେ ଇନ୍ଧନ ବାବଦରେ କେତେ ସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିବ ସେହି ତଥ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରେ ।
ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ଦୁଇଚ଼କିଆ ସୋ’ରୁମ ବିକ୍ରୀମୂଲ୍ୟ ତାଲିକାରେ ହିରୋ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ୭୧ ହଜାର, ଓଲା-ଏସ୧-ପ୍ରୋ ୮୫ ହଜାର, ଟିଭିଏସ ଆଇ-କ୍ୟୁବ ୯୫ ହଜାର ଓ ବଜାଜ ଚ଼େତକ ଲକ୍ଷେ ୪୩ ହଜାର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ଆଗାମୀ ଛଅ ମାସରୁ ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ଆହୁରି ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ନିର୍ମାତାଙ୍କ ଇ-ସ୍କୁଟର ବଜାରରେ ପହଞ୍ଚିବା ଆଶା କରାଯାଏ ।
ସେହିପରି ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ମୂଲ୍ୟ ଷ୍ଟର୍ମ ମୋଟରର୍ସର ଆର-୩ ଚାରି ଲକ୍ଷ ୫୦ ହଜାର, ଟାଟା ଟିଗୋର ଦଶ ଲକ୍ଷ ୬୦ ହଜାର, ଟାଟା ନେକ୍ସନ ୧୩ ଲକ୍ଷ ୯୦ ହଜାର ଓ ହୁଣ୍ଡାଇ କୋନାର ମୂଲ୍ୟ ୨୩ ଲକ୍ଷ ୮୦ ହଜାର ରହିଛି ।
କୁହାଯାଉଛି ଯେ ଦୈନିକ ୧୦ରୁ ୨୦ କିଲୋମିଟର ଡ୍ରାଇଭ ହେଉଥିଲେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାର ମୋଟାମୋଟିଭାବେ ଲାଭଜନକ ନୁହେଁ । ଅର୍ଥାତ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭଳି ସହରରେ ଘରୋଇ ବ୍ୟବହାର ଲାଗି ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାର ଇନ୍ଧନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ ନହୋଇ ପାରେ । କିନ୍ତୁ ବ୍ୟାବସାୟିକଭିତ୍ତିରେ ଚାଳିତ କାରବର୍ଗରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାରର ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିପାରେ ।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ସପକ୍ଷରେ ଓ ବିପକ୍ଷରେ ଅନେକ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥାନ୍ତି । ପ୍ରଥମତଃ, ଏଥିରେ କମ ସଂଖ୍ୟକ ଘୁର୍ଣ୍ଣୟମାନ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ‘ମୁଭିଙ୍ଗ ପାର୍ଟ୍ସ’ ଥିବା ହେତୁ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କମ ପଡ଼ିବ । ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ିର ବ୍ୟାଟେରୀ ସୀମିତ ସମୟପାଇଁ ଚାର୍ଜ ହେଉଥିବା କାରଣରୁ ଗାଡ଼ି ଗନ୍ତବ୍ୟସ୍ଥଳୀରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟାଟେରୀ ଚାର୍ଜ ସରିଗଲେ ସମସ୍ୟା ଭୋଗିବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ । ଓଡ଼ିଶାରେ ତ ସର୍ବତ୍ର ବିଦ୍ୟୁତ ସେବା ନମିଳିପାରେ । ତୃତୀୟତଃ, ଏଭଳି ଯାନବାହାନର ମରାମତି, ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିକ୍ରୀ ବା ରି-ସେଲ ସଂପର୍କରେ ଏଯାଏଁ ସନ୍ଦେହ ଦୂର ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ଚତୁର୍ଥତଃ, ସମାଜରେ କ୍ରମଶଃ ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ ଚ଼େତନା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ହେତୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ିର ଚାହିଦା ବଢ଼ିପାରେ । ପଞ୍ଚମତଃ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ବ୍ୟବହାର ଏକ ଟ୍ରେଣ୍ଡରେ ପରିଣତ ହେଲେ ଅବଶ୍ୟ ଅଧିକାଂଶ ଏଭଳି ନୂତନ ବୈଷୟିକ କୌଶଳ ସଂପର୍କରେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିବେ ଇତ୍ୟାଦି ।
ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରର ରାସ୍ତାଘାଟ ବଳଦଗାଡ଼ି, ଘୋଡ଼ାଗାଡ଼ି ‘ଝାଟକା’, କୋଇଲା ଚାଳିତ ବସ, ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ ଚାଳିତ କାର… ବିଭିନ୍ନ କିସମର ଯାନବାହନ ଦେଖି ଆସିଛି । କିଛିଦିନରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଆଦରି ନେବ !
ପେଟ୍ରୋଲ, ଡ଼ିଜେଲ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ଭାରତ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ତୈଳଦର ବଢ଼ି ଚାଲିଛି, ଏହାକୁ ଆୟତ୍ତ କରିବା ଆମର କ୍ଷମତା ବର୍ହିଭୂତ ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଦୀର୍ଘକାଳ ପାଇଁ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଶା କରିପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ପେଟ୍ରୋଲ ଦର ଲିଟର ପିଛା ଶହେ ଟଙ୍କା ଛୁଇଁବାପରେ ସାଧାରଣ ଉପଭୋକ୍ତା ବିକଳ୍ପ ଇନ୍ଧନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହାନ୍ୱିତ ହେବା ସ୍ୱାଭାବିକ । ଏହି ପରିବେଶରେ ଭାରତ ଭଳି ଏକ ବିକାଶୋନ୍ମୁମୁଖୀ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିବା ପୁର୍ବାନୁମାନ କରାଯାଉଛି ।
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଏକ ହିସାବ ଅନୁଯାୟୀ ବ୍ରହ୍ମପୁର ରାସ୍ତାଘାଟରେ ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟବହୃତ ଦୁଇଚ଼ିକିଆ ଯାନ ଲିଟର ପିଛା ଶହେ ଟଙ୍କାରେ ୪୦ କିଲୋମିଟର ମାଡ଼ିଲେ ପେଟ୍ରୋଲ ଖର୍ଚ୍ଚ କିଲୋମିଟର ପିଛା ଟ୨.୫୦ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି । କିନ୍ତୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ସ୍କୁଟରରେ ମାତ୍ର ୨୫ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ । ସେହିପରି ହାରାହାରି ଭାବେ ପେଟ୍ରୋଲ କାର କିଲୋମିଟର ପିଛା ଇନ୍ଧନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଟ୫.୭୦ ପଇସା ଓ ଡ଼ିଜେଲ କାର ଟ୪.୨୦ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ପଡୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାରରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କିଲୋମିଟର ପିଛା ମାତ୍ର ୮୦ ପଇସାରେ ସୀମିତ ରହିବ ।
ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ହିସାବରେ ଜଣେ ଚାଳକ ଏକ ଦୁଇ ଚ଼କିଆ ଯାନ ବାର୍ଷିକ ଦଶ ହଜାର କିଲୋମିଟର ଚଳାଉଥିଲେ ଚାରିବର୍ଷରେ ଚାଳିଶି ହଜାର କିଲୋମିଟର ଚଳାଇ ଇନ୍ଧନ ବାବଦରେ ପ୍ରାୟ ୯୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିପାରିବ । ପେଟ୍ରୋଲ ଚାଳିତ ମଟର ସାଇକଲ, ସ୍କୁଟର, ସ୍କୁଟି, ମୋପଡ଼ଠାରୁ ଇ-ସ୍କୁଟର ଦାମ ୧୦ ରୁ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ଯାଏଁ ଅଧିକା ଥିବା ସ୍ଥଳେ ଇନ୍ଧନ ବାବଦରେ କେତେ ସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିବ ସେହି ତଥ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରେ ।
ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ଦୁଇଚ଼କିଆ ସୋ’ରୁମ ବିକ୍ରୀମୂଲ୍ୟ ତାଲିକାରେ ହିରୋ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ୭୧ ହଜାର, ଓଲା-ଏସ୧-ପ୍ରୋ ୮୫ ହଜାର, ଟିଭିଏସ ଆଇ-କ୍ୟୁବ ୯୫ ହଜାର ଓ ବଜାଜ ଚ଼େତକ ଲକ୍ଷେ ୪୩ ହଜାର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ଆଗାମୀ ଛଅ ମାସରୁ ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ଆହୁରି ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ନିର୍ମାତାଙ୍କ ଇ-ସ୍କୁଟର ବଜାରରେ ପହଞ୍ଚିବା ଆଶା କରାଯାଏ ।
ସେହିପରି ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ମୂଲ୍ୟ ଷ୍ଟର୍ମ ମୋଟରର୍ସର ଆର-୩ ଚାରି ଲକ୍ଷ ୫୦ ହଜାର, ଟାଟା ଟିଗୋର ଦଶ ଲକ୍ଷ ୬୦ ହଜାର, ଟାଟା ନେକ୍ସନ ୧୩ ଲକ୍ଷ ୯୦ ହଜାର ଓ ହୁଣ୍ଡାଇ କୋନାର ମୂଲ୍ୟ ୨୩ ଲକ୍ଷ ୮୦ ହଜାର ରହିଛି ।
କୁହାଯାଉଛି ଯେ ଦୈନିକ ୧୦ରୁ ୨୦ କିଲୋମିଟର ଡ୍ରାଇଭ ହେଉଥିଲେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାର ମୋଟାମୋଟିଭାବେ ଲାଭଜନକ ନୁହେଁ । ଅର୍ଥାତ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭଳି ସହରରେ ଘରୋଇ ବ୍ୟବହାର ଲାଗି ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାର ଇନ୍ଧନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ ନହୋଇ ପାରେ । କିନ୍ତୁ ବ୍ୟାବସାୟିକଭିତ୍ତିରେ ଚାଳିତ କାରବର୍ଗରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ କାରର ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିପାରେ ।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ସପକ୍ଷରେ ଓ ବିପକ୍ଷରେ ଅନେକ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥାନ୍ତି । ପ୍ରଥମତଃ, ଏଥିରେ କମ ସଂଖ୍ୟକ ଘୁର୍ଣ୍ଣୟମାନ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ‘ମୁଭିଙ୍ଗ ପାର୍ଟ୍ସ’ ଥିବା ହେତୁ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କମ ପଡ଼ିବ । ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ିର ବ୍ୟାଟେରୀ ସୀମିତ ସମୟପାଇଁ ଚାର୍ଜ ହେଉଥିବା କାରଣରୁ ଗାଡ଼ି ଗନ୍ତବ୍ୟସ୍ଥଳୀରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟାଟେରୀ ଚାର୍ଜ ସରିଗଲେ ସମସ୍ୟା ଭୋଗିବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ । ଓଡ଼ିଶାରେ ତ ସର୍ବତ୍ର ବିଦ୍ୟୁତ ସେବା ନମିଳିପାରେ । ତୃତୀୟତଃ, ଏଭଳି ଯାନବାହାନର ମରାମତି, ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିକ୍ରୀ ବା ରି-ସେଲ ସଂପର୍କରେ ଏଯାଏଁ ସନ୍ଦେହ ଦୂର ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ଚତୁର୍ଥତଃ, ସମାଜରେ କ୍ରମଶଃ ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ ଚ଼େତନା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ହେତୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ିର ଚାହିଦା ବଢ଼ିପାରେ । ପଞ୍ଚମତଃ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ି ବ୍ୟବହାର ଏକ ଟ୍ରେଣ୍ଡରେ ପରିଣତ ହେଲେ ଅବଶ୍ୟ ଅଧିକାଂଶ ଏଭଳି ନୂତନ ବୈଷୟିକ କୌଶଳ ସଂପର୍କରେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିବେ ଇତ୍ୟାଦି ।
ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରର ରାସ୍ତାଘାଟ ବଳଦଗାଡ଼ି, ଘୋଡ଼ାଗାଡ଼ି ‘ଝାଟକା’, କୋଇଲା ଚାଳିତ ବସ, ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ ଚାଳିତ କାର… ବିଭିନ୍ନ କିସମର ଯାନବାହନ ଦେଖି ଆସିଛି । କିଛିଦିନରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ମଟରଗାଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଆଦରି ନେବ !
(‘ଅନୁପମ ଭାରତ’, ବ୍ରହ୍ମପୁର ସଂସ୍କରଣ / ୨୮ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୧ / ପୃଷ୍ଠା :୮)
Photo by Ernest Ojeh on Unsplash
