ରାଜ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ସହରକେନ୍ଦ୍ରୀକ ଉତ୍ସବମାନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ସ୍ଥଳେ #ବ୍ରହ୍ମପୁର ଉତ୍ସବ ଆୟୋଜନ ଲାଗି ଉପଯୁକ୍ତ ତିଥି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ । ପ୍ରଥମତଃ, ମହୁରିଗଡ଼ରୁ ରାଜବାଟୀ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପରେ ତାହାକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଗଢ଼ି ଉଠିଥିବା ଜନପଦ ବ୍ରହ୍ମପୁର ନାମିତ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ମହୁରି ରାଜବାଟୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ଲିପିବଦ୍ଧ ଇତିହାସ ଅଭାବ । ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହର ଗଠନରେ ବହୁ ଜନନାୟକଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି । କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ଅବଦାନର ତୁଳନାତ୍ମକ ନିଷ୍ପତି ଅସଂଗତ । ତେବେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶରେ ସାମିଲ କରାଇବା ଆନ୍ଦୋଳନ, ସହରରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ସ୍ୱାଭିମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଗି ଉଦ୍ୟମ ତଥା ସ୍ଥାନୀୟ ସମାଜ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ରାଜନୀତିକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ସର୍ବୋତ୍ତମ ମାଧ୍ୟମ ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶନରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରବାସୀ ଶଶିଭୂଷଣ ରଥ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ସଂଗ୍ରାମ କରିଥିଲେ ।
ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ସୋରଡ଼ାରେ ଜନ୍ମିତ ଶଶିଭୂଷଣ ଯୁବାବସ୍ଥାରେ କିଛି କାଳ ମୁମ୍ୱାଇ, କଟକ ଓ କୋଲକତାରେ କଟାଇ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ୧୯୧୩ ମସିହାରୁ ସାପ୍ତାହିକ ‘ଆଶା’ ଏବଂ ୧୯୨୮ ମସିହାରୁ ‘ଦୈନିକ ଆଶା’ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀ ଆରମ୍ଭରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଏକ ଦ୍ୱି-ଭାଷୀ ସହର ଥିଲା ଏବଂ ସୁଦୂର ମାଡ୍ରାସ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି ଅଧୀନରେ ଶାସିତ ହେଉଥିଲା । ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭଳି ଏକ ଉପାନ୍ତ ସହର ଯଦି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶରେ ସାମିଲ ହୋଇନଥାନ୍ତା କିମ୍ୱା ଭାଷାଭିତ୍ତିରେ ଯଦି ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇନଥାନ୍ତା, ତେବେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଏକ ଛୋଟ ସହର ଓ ବାଣିଜ୍ୟ ପେଣ୍ଠରେ ହିଁ ସୀମିତ ରହିଯାଇଥାନ୍ତା । ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଲାଗି ବହୁ ନେତୃସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତି କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିଛନ୍ତି, ବ୍ରହ୍ମପୁରକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ସାମିଲ କରିବା ଲାଗି ବହୁ ଲୋକଙ୍କ ଅବଦାନ ରହିଛି ସତ । କିନ୍ତୁ ଶଶିଭୂଷଣଙ୍କ କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଓଡ଼ିଆ, ବ୍ରହ୍ମପୁର ଓ ଓଡ଼ିଶା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିଷୟରେ ସଂପୃକ୍ତ ନଥିଲା । ସେ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ରଖି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଓ ସେଥିରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରକୁ ସାମିଲ କରିବାକୁ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଦେଇଥିଲେ ।
ତେଣୁ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଦିବସ ପାଳନ ଲାଗି କୌଣସି ବରପୁତ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ ଯଦି ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଏ, ତେବେ ଶଶିଭୂଷଣ ରଥଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ ଜାନୁୟାରୀ ପହିଲା ଚୟନ କରାଯାଇପାରେ । ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଅପମାନ ନୁହେଁ, ଜଣେ ଆଜୀବନ କର୍ମୀଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ମାନ ମାତ୍ର ।
ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶନ ଏକ ବଡ଼ ଶିଳ୍ପ ନୁହେଁ, ତେବେ ଲୋକହିତରେ ସମର୍ପିତ । ସ୍ଥାନୀୟ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆଶା-ଆକାଂକ୍ଷା ଚ଼ରିତାର୍ଥ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଶଶିଭୂଷଣଙ୍କ ଆଶା, ଦୈନିକ ଆଶା, ଇଷ୍ଟକୋଷ୍ଟ ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ଓ ପ୍ରଦୀପ ପତ୍ରିକା କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ, ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ତଥା ବିଭିନ୍ନ ସମାଜ ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ଜନସାଧାରଣ ଓ ପ୍ରଶାସନ ମଧ୍ୟରେ ସୂତ୍ରଧର ସାଜିଥିଲା । ତାରାତାରିଣୀ ମନ୍ଦିରରେ ବଳିପ୍ରଥା ବନ୍ଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବିଧବା ବିବାହ, ନାରୀ ଶିକ୍ଷା, ନିଶା ନିବାରଣ ବିଭିନ୍ନ କୁସଂସ୍କାର ରୋକିବା ନିମନ୍ତେ ଅଭିଯାନରେ ଶଶିଭୂଷଣ ଓ ତାଙ୍କରି ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲା ।
ଓଡ଼ିଆ ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶନ ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା କ୍ଷତିର ବ୍ୟବସାୟ ପରିଗଣିତ ହେଉଥିବା ସ୍ଥଳେ ଶହେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଯେ କେତେ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଥିଲା, ତାହା ସହଜରେ ଅନୁମେୟ । ସାରା ଜୀବନ ସମ୍ୱାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶନ ନିମନ୍ତେ ଆର୍ଥିକ ସଂକଟ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରି ପରିଣତ ବୟସରେ ପ୍ରକାଶନ ସତ୍ତ୍ୱ ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ବିକ୍ରୀ କରିଦେଇଥିଲେ । ସେହି ମନୀଷିଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ପୁରୁଣା ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡରେ ଏକ ଆବକ୍ଷ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ସରକାରୀ ମହିଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ନାମିତ ହୋଇଛି । ‘ଦୈନିକ ଆଶା’ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ପୁନଃ-ସଂସ୍ଥାପିତ ହେବା ପରେ ପ୍ରକାଶନରେ ଅନିୟମିତତା ଲାଗି ରହିଛି । ଶଶିଭୂଷଣଙ୍କ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରପ୍ରତି ଅବଦାନ ସ୍ମରଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ବିଗତ ଅର୍ଦ୍ଧଶତାଦ୍ଦୀରେ ବହୁ ସାମାଜିକ ସଂଗଠନ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଜୟନ୍ତୀ ଉତ୍ସବ ଆୟୋଜନ କରି ଆସିଛନ୍ତି ।
