Friday, March 18, 2022

Elderly Voters in Municipal Election / ପୌର ନିର୍ବାଚ଼ନରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ

 


#ବ୍ରହ୍ମପୁର ପୌର ନିଗମ ନିର୍ବାଚ଼ନ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୨ରେ ମୋଟ ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ୫୫ ହଜାର ଭୋଟର ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ପ୍ରତିଶତ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିବା ହିସାବ କରାଯାଏ । ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୧ରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟରେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାୟ ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ୬୦ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ବସବାସ କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଅବସର ଜୀବନ ଯାପନ କରୁଥିବା ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଗତ ଦଶ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରମଶଃ ବଢୁଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରାଯାଉଥିବା ହେତୁ ୨୦୨୨ ବେଳକୁ ଅନ୍ତତଃପକ୍ଷେ ପନ୍ଦର ପ୍ରତିଶତରେ ପହଞ୍ଚିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ । ଅର୍ଥାତ, ବ୍ରହ୍ମପୁର ପୌରାଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ୩୫ ରୁ ୪୦ ହଜାର ଭୋଟର ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ । ନଗରପାଳ ପଦବୀ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ହେଉଥିବା ଅବସରରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଭୋଟର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ।
 
ସହରର ଭୋଟରମାନେ ସାଧାରଣରେ ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦା । ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନେ ଦୀର୍ଘ ଦିନରୁ ବସବାସ କରି ଆସିଥାନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରାୟତଃ ମୃତ୍ୟୁଯାଏଁ ବାସସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ସଂଭାବନା କମ । ଅପରପକ୍ଷେ ୧୮ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଯୁବକମାନେ ଅଧ୍ୟୟନ ଶେଷରେ ଶ୍ରମନିଯୁକ୍ତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏବଂ ୩୫ ବର୍ଷରୁ ୬୦ ବର୍ଷ ବୟସ ସୀମାର ମଧ୍ୟ-ବୟସ୍କମାନେ ବୃତ୍ତିଜନିତ ବାଧ୍ୟବାଧକତା କିମ୍ୱା ଅବସର ଜୀବନ କଟାଇବା ନିମନ୍ତେ ଅନ୍ୟ ସହରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେବା ସଂଭାବନା ରହିଥାଏ । ୧୮ ବର୍ଷରୁ କମ ଶିଶୁ ଓ କିଶୋର ବର୍ଗ ଭୋଟର ପର୍ଯ୍ୟାୟଭୁକ୍ତ ନୁହନ୍ତି । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏକ ପକ୍ଷରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ପୌରସେବାର ସାଂପ୍ରତିକ ସ୍ଥିତି ଓ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଭବିଷ୍ୟତ ଦ୍ୱାରା ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ବର୍ଗ ପ୍ରଭାବିତ । ଅପରପକ୍ଷରେ ସହରର ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମାଲିକାନାରେ ଘରବାଡ଼ି ଥିବା ହେତୁ ପୌରପାଳିକାର ପ୍ରମୁଖ କରଦାତା । ଏହି ସବୁ କାରଣରୁ ପୌର ନିର୍ବାଚ଼ନ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।
 
ସହରବାସୀଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ପୌରସେବାର ଗୁଣବତ୍ତା ସର୍ବାପେକ୍ଷା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ । ପରିମଳ, ରାସ୍ତାଘାଟ, ଜନସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ବଜାରଘାଟ ସାଙ୍ଗକୁ ସାମାଜିକ ଜୀବନ ବିକାଶ ପୌର ପ୍ରଶାସନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ । ପୌର ପରିଷଦରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବେ ସେମାନଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱରେ ପୌର ସେବା ପରିଚାଳନା ଓ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଦାୟିତ୍ୱ ନ୍ୟସ୍ତ ରହିବ । ନିର୍ବାଚ଼ନ ନିମନ୍ତେ କର୍ପୋରେଟର ଓ ମେୟର ପ୍ରାର୍ଥୀଗଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତଭାବେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତକରି ଭୋଟ ଭିକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ ସେମାନେ ସାଧାରଣ ପୌରସେବା ବ୍ୟତୀତ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଅନୁକୂଳ କେତେକ ସେବା ପ୍ରଚଳନ ନିମନ୍ତେ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ଏକ ସୁଯୋଗ ।
 
ପ୍ରଥମତଃ, ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ୱାର୍ଡ଼ରେ ହାରାହାରି ଛଅ ହଜାର ଭୋଟର ଗଣିତ କରାଗଲେ ଏକ ହଜାର ଯାଏଁ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ବସବାସ କରିଥାନ୍ତି । ବିଦେଶ ତଥା ବଡ଼ ସହରମାନଙ୍କରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ପୌରପାଳିକା ପକ୍ଷରୁ ଡ଼େ-କେୟାର ସେଣ୍ଟର ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଦିନବେଳା ସ୍ଥାନୀୟ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନେ ଏକତ୍ରୀତ ହୋଇ ଆଳାପ ଆଲୋଚ଼ନା ସହ ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଓ ସାସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଭାଗ ନେଇ ସମୟ ବିତାଇଥାନ୍ତି । ଅତୀତରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ପୌରପାଳିକା ପକ୍ଷରୁ ବିଭିନ୍ନ ୱାର୍ଡ଼ରେ ପାଠାଗାରମାନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଥିଲା । କର୍ମଚାରୀ ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ଅନେକ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଛି । ଅନ୍ତତଃପକ୍ଷେ ସେହି ଧାରାରେ ଯଦି ପ୍ରତ୍ୟେକ ୱାର୍ଡରେ ଡ଼େ-କେୟାର ସେଣ୍ଟର ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ମାର୍ଫତରେ ପରିଚାଳନା ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଆନ୍ତା, ତେବେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନେ ଉପକୃତ ହୁଅନ୍ତେ ।
 
ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଅଧିକାଂଶ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଏକାକୀ ବସବାସ କରୁଥିବା ହେତୁ ସୁରକ୍ଷା ଏକ ସମସ୍ୟାଭାବେ ମୁଣ୍ଡଟେକିବାକୁ ଯାଉଛି । ୱାର୍ଡସ୍ତରରେ ଯଦି ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ତଥ୍ୟ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇ ତଥା ସଂକଳିତ କରାଯାଇ ପୋଲିସ ପ୍ରଶାସନକୁ ସହଯୋଗ କରାଯାଆନ୍ତା, ତେବେ ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଶସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରହନ୍ତା । ଏହି ସାଂଗଠନିକ ସ୍ଥିତି ସଜାଡ଼ିବା ନିମନ୍ତେ ଡ଼େ-କେୟାର ସେଣ୍ଟରଗୁଡ଼ିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୃଷ୍ଟି କରିବତୃଣମୂଳସ୍ତରରେ ସହଭାଗୀ ପରିଚାଳନାରୁ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଉପକାର ଆଶା କରାଯାଇପାରେ ।
 
ତୃତୀୟତଃ, ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜ ଓ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ଚ଼ିକିତ୍ସାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଥିବା ସ୍ଥଳେ ପୌରପାଳିକା ପକ୍ଷରୁ ଦୀର୍ଘ ଅତୀତରୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଚ଼ିକିତ୍ସାଳୟକୁ ବରିଷ୍ଠନାଗରିକଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଉତ୍ସର୍ଗ କରାଯାଇପାରନ୍ତା । ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନେ କ୍ରମାଗତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ସାମାଜିକ ନିରାପତ୍ତାର ଅଂଶବିଶେଷ । ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ସହରର ଚ଼ିକିତ୍ସାଧୀନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ରହିଥାଏ । ସ୍ଥାନୀୟ ପରିସ୍ଥିତି ଓ ପରିବେଶକୁ ନେଇ ଜନସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ପୌରପାଳିକାର ଭୂମିକା ସର୍ବାପେକ୍ଷା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ।
 
ପୌର ନିର୍ବାଚ଼ନ ଅବସରରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଭୋଟର ବର୍ଗ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଅନୁକୂଳ ପୌରସେବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇବା ସୁଯୋଗ ହାତଛଡ଼ା କରିବା ଅନୁଚ଼ିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷର ପୌର ପ୍ରଶାସନରେ କ୍ଷମତାସୀନ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ଭୂମିକା ସହ ବିରୋଧି ରାଜନୀତିକ ଦଳର ତତ୍ପରତା ମଧ୍ୟ ସମପରିମାଣରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ତେଣୁ ନେତୃତ୍ୱ ନେବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ସମସ୍ତ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ସଚ଼େତନ କରାଇବା ଆବଶ୍ୟକ । ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଛି । ବ୍ରହ୍ମପୁରବାସୀ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହେବା ଉଚ଼ିତ ।

Photo by Harli Marten on Unsplash 


Friday, March 11, 2022

Memories of Gopalpur Steel Plant / ଗୋପାଳପୁର ଇସ୍ପାତ ପ୍ରକଳ୍ପ ସ୍ମୃତି

 

#ବ୍ରହ୍ମପୁର ସଂଲଗ୍ନ ଗୋପାଳପୁରଠାରେ ଶିଳ୍ପାୟନ ନିମନ୍ତେ ଏକାଧିକ ପ୍ରକଳ୍ପ ରୂପାୟନ ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇଛି । ତେବେ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ଅନେକ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ସାଧାରଣ ବିଚାରରେ ଗୋପାଳପୁରରେ ଶିଳ୍ପାୟନକୁ ମିଥ୍ୟା ରାଜନୀତିକ ପ୍ରତିଶୃତି ରୂପେ ଆକ୍ଷେପ କରାଯାଇଥାଏ । ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗର ପୂର୍ବାନୁମାନରେ କ୍ଷମତାସୀନ ସରକାରୀ ରାଜନୀତିକ ଦଳ ପତିଆରା ସୃଷ୍ଟି ନିମନ୍ତେ ପରିବେଶ ଗଢ଼ି ତୋଳୁଥିଲେ ହେଁ ବହୁ ଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ଗୋପାଳପୁରରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇନପାରୁଥିବା ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆସିଥାଏ ।
 
ସ୍ୱାଧୀନତା-ପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥାରେ ଗୋପାଳପୁରରେ ଆଜିକାର ମୁଖ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବେଳାଭୂମି ବିଚରେ ବନ୍ଦର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଥିଲା । ବିଚ଼ରୁ ସମୁଦ୍ର ଗର୍ଭକୁ ଏକ ସୁଦୀର୍ଘ ଜେଟି ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଯାତ୍ରୀ ଓ ମାଲ ଷ୍ଟିମରରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ଷ୍ଟିମର ଗଭୀର ଜଳରେ ନଙ୍ଗର ପକାଇଥିବା ବଡ଼ ଜାହାଜରେ ନେଇ ଛାଡୁଥିଲାବିଚ଼ ରାସ୍ତାର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଗୋଦାମ ରହିଥିଲା । ମେଫେୟାର ହୋଟେଲ ଜାହାଜ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ବନ୍ଦରରେ ସାମୟିକ ରହେଣୀ ନିମନ୍ତେ ଜଣେ ବିଦେଶୀ ବ୍ୟବସାୟୀ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଗୋପାଳପୁର ବନ୍ଦର ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବାର ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ଚ଼ିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥାଏ । ତେବେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ରପ୍ତାନୀ ଓ ଆମଦାନୀ ଅଭାବ, ରେଳପଥର ବିକାଶପରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ସରଳ ପରିବହନ ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧ ହେବା ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବେ ଗୋପାଳପୁର ବଡ଼ ବନ୍ଦରରେ ଗଢ଼ି ତୋଳିବା ନିମନ୍ତେ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ଥିବା ଇତ୍ୟାଦିକୁ ନେଇ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତ ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି ।
 
ସ୍ୱାଧୀନୋତ୍ତର ଇତିହାସରେ ଗୋପାଳପୁରରେ ଟାଟା ଦ୍ୱାରା ବୃହତ ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା ପ୍ରସ୍ତାବ ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ଅଧ୍ୟାୟ । ଇସ୍ପାତ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ବନ୍ଦର ଓ ରେଳପଥ ବିକାଶ, ଏଲ-ଏଣ୍ଡ-ଟି ଭଳି କେତେକ ନାମୀ ଶିଳ୍ପଦ୍ୟୋଗୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆନୁସଙ୍ଗିକ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ବହୁ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ତଥ୍ୟାଶ୍ରିତ ନଥିଲା । ଉଦାହରଣରେ ଟାଟା ପକ୍ଷରୁ ଆଧୁନିକ ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ ଏଥିରେ ବ୍ରହ୍ମପରବାସୀ ପୂର୍ବରୁ ଦେଖିଥିବା ରାଉରକେଲା ବା ଭାଇଜାଗର ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା ଭଳି ଶ୍ରମିକ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇନଥାନ୍ତେକାରଣ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଉଦ୍ୟୋଗ ପରିଚାଳନାରେ ବହୁ କମ ଶ୍ରମ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ... ଇତ୍ୟାଦି ।
 
ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀର ଶେଷ ଦଶକ ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଗୋପାଳପୁରଠାରେ ଇସ୍ପାତ ପ୍ରକଳ୍ପ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପସ୍ଥାପନ ସମୟରେ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସରକାର । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଲୋକସଭା ଆସନରୁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦିତା କରି ବିଜୟୀ ହୋଇଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତୁରନ୍ତ ଉଭୟ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରରୁ କଂଗ୍ରେସ ଅପସରି ଗଲା । ଫଳରେ ରାଜନୀତିକ ଅଭିସନ୍ଧିମୂଳକ ପ୍ରତିଶୃତି ପୂରଣରେ ଆନ୍ତରିକତା ଅଭାବ ଦେଖାଗଲା ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତ କାରଣ ସଂପର୍କରେ ଖୋଦ ଶିଳ୍ପଦ୍ୟୋଗୀ ଭିନ୍ନ ମତ ଅବତରଣା କରିଥାନ୍ତି ।
 
ଦୈନିକ ସମ୍ୱାଦର ରବିବାସରୀୟ ପତ୍ରିକା ରବିବାର ୧୫ ଫେବୃୟାରୀ ୨୦୧୫ ସଂସ୍କରଣରେ ତତ୍ କାଳୀନ ଟାଟା କମ୍ପାନୀର ଗୋପାଳପୁର ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ଭାଇସ-ପ୍ରେସିଡ଼େଣ୍ଟ ଅରୁଣ ମିଶ୍ରଙ୍କ ସହ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାର ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ସେଥିରୁ ଏକାଂଶର ଅବିକଳ ଉଦ୍ଧୃତି ଗୋପାଳପୁରରେ ଟାଟାର ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା ପ୍ରସ୍ତାବରୁ ଓହରିଯିବାର କାରଣ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥାଏ
 
­୧୯୯୬ ଟାଟା-ଷ୍ଟିଲ ଗୋପାଳପୁର ପ୍ରେଜେକ୍ଟ ବିରୋଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା । ସେଦିନର ସେ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କରେ କଣ କହିବାକୁ ଚାହିଁବେ ?
-      କାହାର ଆନ୍ଦୋଳନ ?
­ବନ୍ଦନା ଶିବାଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଗୋପାଳପୁରରେ ଟାଟା ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଳାଣ୍ଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟକୁ ନେଇ....
-      ଷ୍ଟିଲ-ପ୍ଲାଣ୍ଟ ପାଇଁ ପ୍ରକୃତରେ ଗୋପାଳପୁର ସୁଇଟେବଲ ନଥିଲା । ତେଣୁ ଷ୍ଟିଲ-ପ୍ଳାଣ୍ଟ ହେବାର କୌଣସି ଚାନ୍ସ ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ଷ୍ଟିଲ-ପ୍ଳାଣ୍ଟ ପାଇଁ କଳିଙ୍ଗ ନଗରରେ ଜମି ଦିଆଗଲା ଓ ଆମେ କଳିଙ୍ଗ ନଗର ଗଲୁ । ନହେଲେ ଆମେ କଳିଙ୍ଗନଗରରେ କାହିଁକି ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଳାଣ୍ଟ କରିଲୁ, ଗୋପାଳପୁରରେ କରିଲୁ ନାହିଁ ? ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ଼ ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଲାଣ୍ଟ ପାଇଁ ଯେଉଁ ପ୍ରକାର ପାଣି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁବିଧାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି, ସେ ସବୁ ଗୋପାଳପୁରରେ ନଥିଲା ।
 
ସାକ୍ଷାତକାର ଉପକ୍ରମରେ ଲେଖାଥିଲା ଅରୁଣ ମିଶ୍ର କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର ବାସିନ୍ଦା । ସେ ଟାଟା ନଗରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରି ଖଡ଼ଗପୁର ଆଇଆଇଟି ସାଙ୍ଗକୁ ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଆଷ୍ଟେଲିଆରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ । ସେ ଟାଟା ଷ୍ଟିଲର ସ୍ପେଶାଲ ଇକନୋମିକ ଜୋନର ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ଅବସ୍ଥାପିତ ରହିଥିଲେ । ଅର୍ଥାତ, ଅରୁଣ ମିଶ୍ରଙ୍କ ସ୍ୱୀକାରୋକ୍ତି ଐତିହାସିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଯେ ବହନ କରେ ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ !

(ଅନୁପମ ଭାରତ’, ବ୍ରହ୍ମପୁର ସଂସ୍କରଣ / ୧୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୨/ ପୃଷ୍ଠା :)

Photo by Tim Mossholder on Unsplash 


Friday, March 4, 2022

Voters Statistics / ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା

 


#ବ୍ରହ୍ମପୁର ମହାନଗର ନିଗମ ପୌର ପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନ ନିମନ୍ତେ ୨୦୨୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ଶେଷ ସପ୍ତାହ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହେବା ଅବସରରେ ସହରର ଚିଠା ଭୋଟର ତାଲିକା ମଧ୍ୟ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ହୋଇଛି । ଏଥିରେ ତିନିଗୋଟି ବିଷୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ପରିସରକୁ ଆସିଥାଏ
 
ପ୍ରଥମତଃ, ବ୍ରହ୍ମପୁର ମହାନଗର ସୀମାରେ ମୋଟ ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ୫୫ ହଜାର । ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ନଅ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ୨୦୧୩ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗତ ନିର୍ବାଚ଼ନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ତୁଳନାରେ ମାତ୍ର ୨୯ ହଜାର ବଢ଼ିଛି । ତୃତୀୟତଃ, ଭୁବନେଶ୍ୱର ଓ କଟକ ମହାନଗର ନିଗମ ତୁଳନାରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ପଛୁଆ ରହିଛି । ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ସାତ ଲକ୍ଷ ୨୭ ହଜାର ଓ କଟକରେ ଚାରି ଲକ୍ଷ ୪୫ ହଜାର ଭୋଟର ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ ।
 
ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତରେ ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ନବଢ଼ିବାର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ତର୍ଜମା କଲାବେଳେ ପ୍ରଥମତଃ, ସହରତଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ନୂଆକରି ଗଢ଼ି ଉଠୁଥିବା ଜନବସତିଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନହୋଇପାରିବାକୁ ଦାୟୀ କରାଯାଏ । ଏହା ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଏଥିରେ ଅବହେଳା ଘଟୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ସହରର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ଶିଶୁ ଓ କିଶୋର ବର୍ଗ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ବାଦ ପଡ଼ିଥାନ୍ତି । ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ ଆମ ଦେଶରେ ସମକାଳର ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ୫୦ ଭାଗ ୨୪ ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସ ବର୍ଗର ଶିଶୁ, କିଶୋର ଓ ଯୁବକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । କେବଳ ୧୮ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବୟସବର୍ଗ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ପାଉଥିବା ସ୍ଥଳେ ୧୮ ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସବର୍ଗ ହିସାବକୁ ଆସିନଥାନ୍ତି । ତୃତୀୟତଃ, ସାମଗ୍ରିକଭାବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସହରୀକରଣ ଧାରା ମନ୍ଥର ରହିଥିବା ସୁସ୍ପଷ୍ଟ । ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଗତ ନଅ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୨୯ ହଜାର ଭୋଟର ବଢ଼ିଥିବା ସ୍ଥଳେ ସେହି ସମୟସୀମାରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ୩୪ ହଜାର ଓ କଟକରେ ୫୦ ହଜାର ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
 
ବ୍ରହ୍ମପୁରକୁ ଘେରି ସହରତଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଗତ ଦୁଇ ଦଶକରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିବା ଜନବସତିରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଜନସାଧାରଣ ପୌରସେବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଥିବା ଉଦବେଗର ବିଷୟ । ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ଅଧୀନରେ ରହିଆସିଥିବା ସହରାଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ସହଜରେ ମିଳି ନଥାଏ । ଫଳରେ ପ୍ରକୃତରେ କେତେ ସଂଖ୍ୟକ ସହରବାସୀ ମୌଳିକ ସେବା ନିମନ୍ତେ ହକଦାର, ତାହା ହିସାବକୁ ଆସିନଥାଏ । ସେହିପରି ନଗର ଉନ୍ନୟନ ବାବଦରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଣୀତ ଯୋଜନା ନିମନ୍ତେ ଅର୍ଥବରାଦ ମଧ୍ୟ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭାଗରେ କାଟଛାଟ ହୋଇଥାଏ । ବ୍ରହ୍ମପୁରର ନବଗଠିତ ପୌରପରିଷଦ ଏହି ଦିଗରେ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବା ବିଧେୟ ।
 
ବ୍ରହ୍ମପୁର ମହାନଗର ନିଗମ ନିର୍ବାଚନ ନିମନ୍ତେ ୪୨ ଗୋଟି ୱାର୍ଡରୁ କର୍ପୋରେଟର ନିର୍ବାଚ଼ିତ ହେବେ । ଗତ ନିର୍ବାଚନରେ ୱାର୍ଡ଼ ସଂଖ୍ୟା ୪୦ ରହିଥିଲା । ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ୱାର୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ୬୭ ଏବଂ କଟକରେ ୱାର୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ୫୯ । ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଚଳିତ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତି ୱାର୍ଡ଼ରେ ହାରାହାରି ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚ ହଜାର ଭୋଟର । ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ପୁରୁଷ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ମହିଳା ।
 
ସହରାଞ୍ଚଳ ଭୋଟରମାନେ ନାଗରିକ ଅଧିକାର, ପୌରସେବା ଓ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଂପର୍କରେ ସଚ଼େତନ ବୋଲି ବିଚାର କରାଯାଏ । ନିଗମ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୀତିକ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦିତା କରୁଥିବା ସ୍ଥଳେ ଭୋଟରମାନେ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ, ସାଂଗଠନିକ ଦକ୍ଷତା ଓ ସହଭାଗିତାକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୟନ କରିବେ, ନା ଦଳୀୟ ଅନୁଗତ୍ୟକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବେ ତାହା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ କହିବ । ତେବେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ପରିବେଶରେ ଉଭୟ ବୈଷୟିକ ପ୍ରଗତି ଓ ସରକାରୀ ନିବେଶ ଉପଯୋଗରେ ପୌରସେବାରେ ଆଗାମୀ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ଉନ୍ନତିର ସୁଯୋଗ ଆଶା କରାଯାଉଥିବା ସ୍ଥଳେ ନବଗଠିତ ପୌରପରିଷଦର ଭୂମିକା ଯେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ଅବଶ୍ୟ ପୌରପରିଷଦ ଗଠନର ଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ବାଚନ ଅବସରରେ ଭୋଟରଙ୍କ ହାତରେ ରହିଛି । ସେମାନେ ଯେଉଁ ମାନର ପରିଷଦ ଗଠନ କରିବେ ସେହି ମାନର ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପାଇବେ !

(ଅନୁପମ ଭାରତ’, ବ୍ରହ୍ମପୁର ସଂସ୍କରଣ / ୫ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୨/ ପୃଷ୍ଠା :୮)

Photo by Glen Carrie on Unsplash